- AM-MAT/Izmirlian/List34/Case12/Doc271-3
- Item
- undated
Երուսաղեմի Սրբոց Հակոբյանց Միաբանության կանոնագրքի վերաքննության և բարեփոխության քննության եզրակացության տեքստը
Երուսաղեմի Սրբոց Հակոբյանց Միաբանության կանոնագրքի վերաքննության և բարեփոխության քննության եզրակացության տեքստը
Տեղեկագիրներից մեկը 1893-1905թթ. և 1905-1907թթ Սուրբ Աթոռի գնված և վաճառված կալվածքների, նոր կառուցված շինությունների, ֆինանսական հաշվետվությունների վերաբերյալ է: Երուսաղեմի հայոց պատրիարքության կողմից Կ. Պոլիս ուղարկված հաշվետվության վերաբերյալ եզրակացություն և որոշումների ընդունում: Տեղեկագրերից մեկում խոսվում է որբերի, միաբանության ներսում ղևոնդականների և հակաղևոնդականների համառ պայքարի, և միաբանությունում տիրող իրավիճակի մասին: Մեկ այլ տեղեկագրով մի շարք միաբանների Կ. Պոլսի պատրաիրքից խնդրում են իրենց տարագրյալ կուսակրոն միաբան ընկերներին թույլ տալ վերադառնալ Երուսաղեմ: 1889թ. Տնօրեն Ժողովի ատենագրություններից քաղվածքներ Եսայի պատրիարքի և պատրիարքարանի գույքի և հաշիվների վերաբերյալ: Մյուս նամակներում խոսվում է նորից Ղևոնդականների կողմից կատարած ապօրինությունների մասին, տեղեկություններ են հայտնվում Երուսաղեմի վերաքննիչ հանձնաժողովի աշխատանքների մասին: Վերջին նամակում խոսվում է յոթ վարդապետների Յոպպեի վանք փախնելու, հայ քաղաքացիների և հաշվետվություն պահանջողների միջև լարվածության, Հարություն պատրիարքի անկարողության, միաբանությունում տիրող աննախադեպ քաոսի, զեղծարարությունների , քաղաքացիների և որոշ միաբանների միջև բախումների մասին:
Ժառանգավորաց Վարժարանի տեսուչ Պետրոս Սարաճեանի շուրջ ծավալվող իրադարձությունների վերաբերյալ գրագրություններ: Պետրոս Սարաճեանը պատրիարքին ներկայացնում է վարժարանի հնգամյա ուսումնական ծրագիր և խնդրում է այն քննել և հաստատել` կից ներկայացնելով նաև ծրագիրը, խնդրում է հաստատել դասավանդվող առարկաների ցանկը, ժամաքանակը և ուսուցիչների ցանկը: Վարժարանի տեսուչը Պետրոս Սարաճեանը, տնօրեն ժողովի անդամ Մեսրոպ Նշանյանը և ելեմտից տեսուչ Մաթևոս Գայըգճեանը իրենց պաշտոններից ազատվելու դիմումներ են ներկայցնում պատրիարքին: Մուշեղ վարդապետը Հարություն պատրիարքին մեղադրում է պատրիարքությունում տիրող իրավիճակի մեջ և նրան քննադատում է կատարած բազում ապօրինությունների համար: Տեղեկագրերով խնդրում են պատրիարքից կարգալույծ անել սարկավագ Հարություն Մանվելյանին, քանի որ նա չի կատարում իր պարտականությունները: Հրահանգ Երուսաղեմի պատրիարքության բարեկարգության համար: 1893 - 1905թթ. միաբանության ֆինանսական հաշիվների վերաբերյալ հաշվետվություն ուղղված Կ. Պոլսի պատրիարքությանը: 25 էջանոց ֆինանսական հաշվետվություն Ղևոնդ վարդապետի գործունեության վերաբերյալ: 45 էջանոց ֆինանսական հաշվետվություն տրված Ղևոնդ վարդապետի կողմից, որոնք վերաբերվում են գնված, վաճառված և վարձով տրված կալվածքներին, գնված և վաճառված արժեթղթերին:
Սարգիս արք. Ջալալյանը Նուպար Փաշային
Part of Կաթողիկոսական Դիվան 1476-1955
Գրում է, որ Կաթողիկոսի հրամանով Կ. Պոլիս գալով իմացել է, որ Երուսաղեմի Աթոռի Եգիպտոսում ունեցած կալվածքներն ուզում են խլել ոմանք:Խնդրում է արգելելայդ անիրավությունը:
Սարգիս արք. Ջալալյանը Մսեր Մսերյանին
Part of Կաթողիկոսական Դիվան 1476-1955
Սարգիս արք. Ջալալյանը նշում է տաժանելի ճանապարհորդությունը դեպի Զմուռնիա հասնելը:Գովում է տեղի ժողովրդի ուսումնասիրությունը և այլ բարեմասնությունները: Նշում է նրա քեռայրի և այլոց հետ հանդիպումը: Նշում է և իր առաքելության հաջող հետևանքը: Վերջում շեշտելով Երուսաղեմի ՀԱյոց պատրիարքության ամենօր զարգանալն ու Էջմիածնի կաթողիկոսության ''թուլացումը'' երկյուղ է հայտնում, որ ազգի սիրտը իսպառ կդառնա Երուսաղեմի կողմը:
Սարգիս արք. Ջալալյանը Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարք Հարություն Վեհապետյան
Part of Կաթողիկոսական Դիվան 1476-1955
Սարգիս արք. Ջալալյանը գրում է իր` Պոլիս ժամանելուց առաջ արդեն դիմել էին Բ. Դռան Լատինացոց անիրավության առաջն առնելու համար: Կառավարությունը ընդառաջել էր խնդրանքին և պետական ծախսով նորոգել էր տվել տաճարի առաստաղը և արտոնել Հայոց և Հունաց պատկերները կախելու ըստ հնավանդ սովորության:
Սարգիս արք. Ջալալյանը Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարք Եսայիին
Part of Կաթողիկոսական Դիվան 1476-1955
Ի պատասխան Երուսաղեմի հայոց պատրիարքի հրավերի, խոստանում է, այցելել: Իր առաջ ծառացած դժվարությունները հաղթահարելուց հետո, խորհուրդ է տալիս ձեռք քաշել հայ և հույն եկեղեցիները միացնելու զուր ջանքերից, մատնանշելով, որ իննը կաթողիկոսների դա չի հաջողվել անել
Տեղեկագիր Երուսաղեմի Սրբոց Հակոբյանց միաբանության 1893-1905 և 1905-1907 թթ ֆինանսական գործերի քննության վերաբերյալ, Ղևոնդ վրդ. Մախսուդյանի կատարած գործողությունների, լուսարարապետի ընտրությունների, սուրբ Աթոռում տեղի ունեցած դեպքերի, Միաբանության մեջ ներքին խաղաղություն հաստատելու մասին: Ֆինանսական ցուցակներ, Միքայել վարդապետի կտակ թողած օսմանյան արժեթղթերի ցուցակներ: Տեղեկագիր Երուսաղեմի միաբանության ծանր ֆինանսական վիճակի մասին սկսած 1820թ: Կան նաև սևագրեր:
Քահանա Սահակ Սարգսյանի և Իզմիրյանի նամակագրությունում քննարկվում է Իզմիրյանի նկատմամբ իշխանությունների ունեցած կասկածանքները և դժգոհություններ, Եղիշե Չիլինկերյանի տարածած սուտ լուրերը: Սարգիս Սահակյանը խնդրում է Իզմիրյանին Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության հարցերում դրսևորել չեզոքություն կառավարության զայրութը չհարուցելու համար, ինչին Իզիմիրյանը պատասխանում է, որ ինքը երբեք չի փորձել խառնվել միաբանության գործերին: Նրանք քննարկում են նաև Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության ֆինանսական որոշ խնդիրներ, անձնական բնույթի հարցեր: Օրմանյանն ու Իզմիրյանը իրենց նամակագրությունում քննարկում են Ղևոնդ Մախսուդյանի կատարած ֆինանսական և այլ բնույթի բազում զեղծարարությունները,հանգամանքը, որ Ղևոնդը բողոքագրեր և դիմումներ է կատարել երկրի արդարադատության նախարարությանը, քննարկում են Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության ներքին խնդիրները, կուտակած մեծ պարտքերը: Անրադառնում են Ժառանգավորաց վարժարանի մի շարք խնդիրներին, միաբանության մի շարք ըմբուտ միաբանների վարքին, քննարկում են նաև անձնական բնույթի հարցեր: Վարչական հրահանգում հրամայվում է ֆինանսական ստուգումներ անցկացնել Պատրիարքության ֆինանսական հաշիվներում 1892-1905 թթ ընկած ժամանակահատվածի համար: Տեղեկագրերում քննարկվում է Մաթևոս Իզմիրյանին Երուսաղեմից հեռացնելու անհրաժեշտության մասին: Առկա է նաև ''Շաբաթը'' վերնագրով հոդվածը անհայտ ամսագրից:
Միհրան Սեթյանն ու Մաթևոս Իզմիրյանը քննարկում են Երուսաղեմի ֆինանսական խնդիրների քննության համար հատուկ հանձնաժողով կազմելու անհրաժեշտության մասին: Քննարկում են Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության ֆինանսական խնդիրները, պարտքի գոյացման պատճառները, Կ. Պոլիս Ղևոնդ վարդապետի կողմից ուղարկված ֆինանսական հաշվետվությունը, կալավածքների գնման և վաճառման հարցերը, քննարկում են զանազան զեղծարարությունների կատարման հարցերը, Միաբանության ներքին խնդիրները: Քննարկում են կուսակցությունների և միաբանության միջև խաղաղություն հաստատելու անհրաժեշտության մասին, ազգային այլ հարցերի մասին: Բանաձևը վերաբերվում է Երուսաղեմի ֆինանսական հարցերի քննությանը, որը ներկայացվել է վարչական ատենապետներին կողմից Ազգային կենտրոնական Վարչության Խառն Ժողովին: Հաշվետվությունը կազմված է Մաթևոս Գայլըճեանը, ով Սուրբ Աթոռի ելմտից տեսուչն է, ներկայացնում է հաշվետվություն կազմված 60 էջից, որը վերաբերվում է Ղևոնդ վարդապետի կողմից կատարված ֆինանսական զեղծարարություններին մանրամասն քննությանը սկսած 1889թ-ից մինչև 1906թ.: